Hoe het begon

Bij het opgroeien van onze kinderen hebben we steeds meer het wandelen ontdekt. Zo maakten we in 2011 onze eerste meerdaagse wandeltocht, de Soonwaldsteig, met bagagetransport. In de tijd daarna kreeg Christine last van haar heup, waardoor we dit soort lange wandelingen niet meer maakten. Dat ongemak werd in 2015 verholpen, waarna we het wandelen weer goed konden oppakken. Onze zomerse vakanties bestonden toen vooral uit het maken van wandelingen vanuit een vakantiehuisje, vooral in onze geliefde vakantiestreek de Fränkische Schweiz. In 2017 konden we dan ook onze tweede meerdaagse wandeltocht maken, de Rhein-Nahe Weinwanderweg, een relatief makkelijke wandeling met bagagetransport. Dat smaakte naar meer!

Rond diezelfde tijd kwam de gedachte bij ons op om een lange wandeltocht te maken, ooit als we met pensioen zouden gaan. Dat kwam zo. Een collega van Christine, Nel, wandelde ook heel veel. Zij liep in etappes naar Santiago de Compostela. Haar broer had die tocht in één keer gelopen en heeft daar een leuk boek over geschreven. Zo’n tocht leek ons wel wat, maar het einddoel sprak ons niet zo erg aan. Rome leek ons wel een mooi doel. Maar ja, hoe pak je zoiets aan? We gingen meer informatie via internet inwinnen, maar deelden onze plannen nog niet met anderen, ook niet met onze kinderen. We wilden eerst zeker zijn dat het plan zou werken.

We beseften wel dat we goed zouden moeten oefenen voor zo’n lange wandeltocht. Daarom liepen we in 2018 de wandeltocht langs Hadrian’s Wall van de oostkust van Noord-Engeland naar de westkust, een mooie historische route. We maakten nog gebruik van bagagetransport, maar de route was best pittig, door tegenwind, veel over gras lopen en vaak over muurtjes moeten klimmen. De dagetappes waren ook best stevig. Moe, voldaan en triomfantelijk kwamen we thuis. We konden dit aan!

De keuze van het tracé

Vele wegen leiden naar Rome. Maar welke te kiezen en waarom?

Omdat we meer een klik hebben met Duitsland dan met Frankrijk, lag een oostelijke route meer voor de hand.

Op de site van de vereniging Pelgrimswegen naar Rome staat een mooi voorbeeld van zo’n oostelijke route. Maar deze route slingert zich berg op berg af door vier landen. Daarbij worden een aantal prachtige lange afstandswandelingen in bepaalde regio’s aan elkaar geknoopt. Die wandelingen zijn in het algemeen gemaakt om van het natuurschoon in de desbetreffende regio te kunnen genieten, maar naar ons idee niet ontworpen om de voor ons ideale route naar Rome te maken.

Een van de redenen waarom men juist die lange afstandswandelingen aan elkaar heeft geknoopt is dat ze bewegwijzerd zijn met bordjes of markeringen, en veelal beschreven met routeboekjes waarin kaarten en andere nuttige informatie te vinden is. Nadeel is dat men dat materiaal mee moet dragen, dat er ondanks de zorg van lokale vrijwilligers soms toch wel eens markeringen ontbreken, en dat men er dus verstandig aan doet om toch voldoende gedetailleerd kaartmateriaal of gps-sporen bij zich te dragen, tenzij men uiteraard van zeer avontuurlijke tochten houdt.

We besloten dus onze eigen route te maken. Maar hoe pak je dat aan? We begonnen met Google Maps de route tussen Zeist en Rome te maken met de wandeloptie. Voor een oostelijke variant kiest Google dan voor de route over de Brennerpas. Dat sprak ons erg aan, want de Brennerpas is de laagste pas over de Alpen. Vervolgens dwongen we de route om langs een paar grote plaatsen te gaan die langs de route van Google lagen zoals Keulen, Ulm, Bologna.

Als protestantse pelgrims konden we natuurlijk Wesel, Worms er Heidelberg niet links laten liggen.

Omdat klimmen niet onze sterkste kant is, wilden we de route zo vlak mogelijk hebben. Daarom gaat onze route door het dal van rivieren of volgt het tracé van spoorwegen, die per definitie al zo vlak mogelijk lopen. Dat laatste betekent niet, dat we pal langs het spoor lopen, ook al is dat soms niet helemaal te vermijden. Met name in bergachtig gebied, zoals bijvoorbeeld bij het oversteken van de Apennijnen, heeft het volgen van een spoorweg als bijkomend voordeel, dat je de trein kunt nemen naar een overnachtingsplek, omdat in dergelijke regio’s de accomodaties niet altijd ruim voorhanden zijn. Het verlaagt het risico dat we door volgeboekte accomodaties veel langer zouden moeten lopen dan we leuk vinden. 

Onze route volgt dus het dal van de Rijn en haar zijrivieren. We doorkruisen de Schwäbische Alb naar het stroomgebied van de Donau, die we bij Ulm oversteken. Vandaar volgen we de Iller stroomopwaarts tot aan de Alpen. Via de Fernpas komen we in Innsbruck. Daar begint de klim naar de Brennerpas, waarna we afdalen naar de Povlakte. We steken de Apennijnen over tussen Bologna en Florence, via een van de lagere passages in dit gebergte. Vandaar volgen we zoveel mogelijk de Arno en de Tiber tot in Rome.

Onze route wordt daarmee op papier ongeveer 2000 km lang en maakt in totaal niet meer dan 11.000 hoogtemeters. We zijn hier best tevreden mee, want de route is aanzienlijk korter en stijgt minder dan de oostelijke route op de site van Pelgrimswegen. Deze laatste is 2500 km lang, vertrekt vanuit Nijmegen en stijgt in totaal maar liefst 45.000 hoogtemeters. Onze route kenmerkt zich door een mengeling van natuur, cultuur en de hedendaagse maatschappij. Ook bedrijvigheid past naar ons idee bij een hedendaagse pelgrimsroute.

Invulling van de route

Na het vaststellen van het globale verloop van onze route, hebben we die in detail ingevuld. Uiteindelijk hebben we de hele route in 25 ongeveer even lange stukken verdeeld, die meestal grotere plaatsen verbinden.

Met behulp van Garmin Basecamp en daarop kaartmateriaal van OpenStreetmap maakten we een eerste route van begin naar einde van elk deeltraject. Die route pasten we dan, waar nodig, handmatig aan om de meest ideale weg te krijgen. 

De uitgangspunten voor de keuze van de wegen en paden die we gebruikten waren als volgt.

1. Route zo vlak mogelijk, maar niet ten koste van alles. Dat betekent dat we liever een rivierdal volgen dan de bergkam die daar parallel aan loopt, maar als het "beter" of "mooier" loopt met een lichte klim of een iets langere omweg, dan doen we dat.
2. Waar mogelijk geven we de voorkeur aan onverharde paden.
3. Verkeersveiligheid is ook belangrijk. We vermijden zoveel mogelijk wegen met veel autoverkeer, maar als er een vrij liggend fietspad of een goed trottoir is, dan is dat minder een probleem.
4. Als er goede gemarkeerde wandelroutes dichtbij onze route liggen, bijvoorbeeld te vinden op waymarked trails, dan geven we er de voorkeur aan om die te volgen, waarbij we wel soms "onnodige" omwegen afsnijden als dat de route korter maakt.

De hele route hebben we, waar mogelijk, met google streetview of google maps (satellietfoto's) nagekeken op het soort pad of weg en de verkeersintensiteit. Streetview is beschikbaar voor Nederland en Italië, maar ontbreekt meestal in Duitsland en Oostenrijk. In bosrijk gebied zijn de wegen soms niet goed zichtbaar op satellietfoto's, en daar zijn we dan ook voorzichtiger geweest om smalle paadjes te kiezen in bergachtig gebied, om te voorkomen dat men over slecht begaanbare paden of langs afgronden moet lopen.

En al lopend naar Rome, hebben we een aantal kleine onvolkomenheden in de route die we onderweg tegenkwamen, nader onderzocht en overal goede alternatieven voor gevonden, die we in de hier gepubliceerde route verwerkt hebben.

Van de hele route hebben we een gps spoor gemaakt, dat we onderweg gebruikt hebben. We hebben gebruik gemaakt van de hoogte-informatie in het digitale kaartmateriaal dat we gebruikt hebben. Het is bekend dat dat soms wat ruisig is. Als er gebruik is gemaakt van gegevens die per satelliet verkregen zijn, dan kan de aan- of afwezigheid van (hoge) bomen de weergegeven hoogte beïnvloeden. Als daar niet voor gecorrigeerd wordt, dan lijken de te lopen hoogtemeters veel meer dan in werkelijkheid. Met behulp van een zogenaamde Wiener filtering techniek (zie het boek Numerical Recipes) zijn deze oneffenheden gladgestreken, zodat een realistisch hoogteprofiel ontstaat.

Overnachtingen

Na het vaststellen van de te lopen route, hebben we mogelijke overnachtingsplaatsen gezocht die langs of niet al te ver van de route liggen. Omdat we over het algemeen een vrij vlakke route lopen, komen we vaak langs plaatsen waar voldoende accomodaties te vinden zijn. 

Vooral via booking.com, maar ook via bedandbreakfast.eu hebben we een lijst opgesteld met mogelijke adressen. Waar accommodaties dunner gezaaid zijn, hebben we ook geschikte overnachtingsadressen via google maps onderzocht. Sommige adressen verhuren alleen voor 2 of meer nachten, of voor een week. Die adressen hebben we hier weggelaten.

In plaatsen waar heel veel adressen zijn, hebben we ons beperkt tot de goedkopere overnachtingen. Voor elke overnachting hebben we de prijs voor twee personen inclusief ontbijt proberen te achterhalen, en de "rating" van de accommodatie door gasten die er geweest zijn (op booking.com meestal te vinden op een schaal van 1-10, en op google op een schaal van 1-5; in dat laatste geval hebben we de ratings verdubbeld om ze ook op een schaal van 1-10 te plaatsen.

Bij een aantal overnachtingen staat alleen de prijs zonder ontbijt vermeld op de website, hoewel er wel een ontbijt geserveerd wordt; in die gevallen hebben we een schatting gemaakt van wat een ontbijt zou kosten, en dat bij de prijs opgeteld.

Disclaimer: we hebben deze lijst al in 2021 opgesteld. Daarom de volgende opmerkingen;

1. Vooral door de corona-crisis zijn een aantal adressen gestopt.
2. Daarentegen hebben na het einde van de crisis anderen de uitdaging aanvaard om een nieuwe accommodatie te openen; die missen dan op deze site. 
3. Sommige adressen verschijnen onregelmatig op sites als booking.com. We hebben dus overnachtingen gemist die op een ander tijdstip wel open zijn, of anderen vermeld die ten tijde van het gewenste verblijf nu net niet beschikbaar zijn.
4. Overnachtingsprijzen kunnen soms sterk fluctueren. In Keulen bijvoorbeeld stijgen de gevraagde prijzen sterk wanneer er weer een beurs in de stad is. Zelf maakten we mee dat alles in Florence en omgeving veel duurder was, door een Conference League wedstrijd van Fiorentina, de plaatselijke voetbalclub. Ook rond Christelijke feestdagen zoals Pasen of nationale feestdagen zijn de prijzen soms hoger en/of de beschikbaarheid veel kleiner.
5. Ten gevolge van de energiecrisis in 2022 en de daarmee gepaard gaande inflatie zijn de prijzen van overnachtingen ook flink omhoog gegaan. 

Bij de keuze van het soort overnachtingen hebben we vooral gelet op de goedkopere hotels, bed and breakfast adressen en "losse" kamerverhuur of verhuur van vakantiewoningen. Omdat we licht bepakt wilden reizen, hebben we hostels met slaapzalen waar eigen slaapzakken gebruikt moeten worden, meestal overgeslagen voor onze lijst. Ook kloosters met overnachtingsmogelijkheden ontbreken. En om dezelfde reden ontbreken campings op onze lijst. 

Mocht iemand dat verder willen uitzoeken, dan houden wij ons van harte aanbevolen. Neem dan graag even contact met ons op.

De etappes